KRAJOWY SYSTEM CYBERBEZPIECZEŃSTWA

Realizując zadania wynikające z Ustawy z dnia 5 lipca 2018 r. o krajowym systemie cyberbezpieczeńśtwa (Dz. U. z 2018 r. poz. 1560 ze zm.) przekazujemy Państwu informacje pozwalające na zrozumienie zagrożeń występujących w cyberprzestrzeni oraz porady jak przeciwdziałać tymi zagrożeniom.

Cyberbezpieczeństwo - zgodnie z obowiązującymi przepisami (art. 2 pkt. 4 ww. ustawy) to „odporność systemów informacyjnych na działania naruszające poufność, integralność, dostępność i autentyczność przetwarzanych danych lub związanych z nimi usług oferowanych przez te systemy”

I. Najpopularniejsze zagrożenia w cyberprzestrzeni:

1. Ataki z użyciem szkodliwego oprogramowania ( tzw. malware, wirusy, robaki, itp.),
2. Kradzieże tożsamości, kradzieże (wyłudzenia), modyfikacje bądź niszczenie danych, blokowanie dostępu do usług, spam (niechciane lub niepotrzebne wiadomości elektroniczne), ataki socjotechniczne (np. phishing czyli wyłudzanie poufnych informacji przez podszywanie się pod godną zaufania osobę lub instytucję.
3. Ataki socjotechniczne (przykładowo phishing, czyli metoda polegająca na wyłudzaniu poufnych informacji przez podszycie się pod godną zaufania osobę lub instytucję);
4. spam (niechciane lub niepotrzebne wiadomości elektroniczne mogące zawierać odnośniki do szkodliwego oprogramowania).

II. Sposoby zabezpieczenia się przed zagrożeniami:

1. Stosuj zasadę ograniczonego zaufania do odbieranych wiadomości email, sms, stron internetowych nakłaniających do podania danych osobowych, osób podających się za przedstawicieli firm, instytucji, którzy żądają podania danych autoryzacyjnych lub nakłaniających do instalowania aplikacji zdalnego dostępu.
2. Nie ujawniaj danych osobowych w tym danych autoryzacyjnych dopóki nie ustalisz czy rozmawiasz z osobą uprawnioną do przetwarzania Twoich danych.
3. Instaluj aplikacje tylko ze znanych i zaufanych źródeł.
4. Nie otwieraj wiadomości e-mail i nie korzystaj z przesłanych linków od nadawców, których nie znasz.
5. Każdy email można sfałszować, sprawdź w nagłówku wiadomości pole Received: from (ang. otrzymane od) w tym polu znajdziesz rzeczywisty adres serwera nadawcy.
6. Porównaj adres konta email nadawcy adresem w  polu „From” oraz „Reply to” – różne adresy w tych polach mogą wskazywać na próbę oszustwa.
7. Szyfruj dane poufne wysyłane pocztą elektroniczną.
8. Bezpieczeństwo wiadomości tekstowych (SMS) -sprawdź adres url z którego domyślnie dany podmiot/instytucja wysyła do Ciebie smsy, cyberprzestępca może podszyć się pod dowolną tożsamość (odpowiednio definiując numer lub nazwę), otrzymując smsa, w którym cyberprzestępca podszywa się pod numer zapisany w książce adresowej, telefon zidentyfikuje go jako nadawcę wiadomości sms.
9. Jeśli na podejrzanej stronie podałeś swoje dane do logowania lub jeżeli włamano się na Twoje konto email – jak najszybciej zmień hasło.
10. Chroń swój komputer, urządzenie mobilne programem antywirusowym zabezpieczającym przez zagrożeniami typu; wirusy, robaki, trojany, robakami, niebezpiecznymi aplikacjami typu ransomware,  adware, keylogger, spyware, dialer, phishing, narzędziami hakerskimi, backdoorami. rootkitami, bootkitami i exploitami.
11. Aktualizuj system operacyjny, aplikacje użytkowe, programy antywirusowe, brak aktualizacji zwiększa podatność na cyberzagrożenia hakerzy, którzy znają słabości systemu/aplikacji , mają otwartą furtkę do korzystania z luk w oprogramowaniu.
12. Logowanie do e-usług publicznych, bankowości elektronicznej bez aktualnego (wspieranego przez producenta) systemu operacyjnego to duże ryzyko.
13. Korzystaj z różnych haseł do różnych usług elektronicznych.
14. Tam gdzie to możliwe (konta społecznościowe, konto email, usługi e-administracji, usługi finansowe) stosuj dwuetapowe uwierzytelnienie za pomocą np. sms, pin, aplikacji generującej jednorazowe kody autoryzujące, tokenów, klucza fizycznego.
15. Regularnie zmieniaj hasła.
16. Nie udostępniaj nikomu swoich haseł.
17. Pracuj na najniższych możliwych uprawnieniach użytkownika.
18. Wykonuj kopie bezpieczeństwa.
19. Skanuj podłączane urządzenia zewnętrzne.
20. Skanuj regularnie wszystkie dyski twarde zainstalowane na Twoim komputerze.
21. Kontroluj uprawnienia instalowanych aplikacji.
22. Unikaj z korzystania otwartych sieci Wi-Fi.
23. Podając poufne dane sprawdź czy strona internetowa posiada certyfikat SSL. Protokół SSL to standard kodowania (zabezpieczania) przesyłanych danych pomiędzy przeglądarka a serwerem.
24. Zadbaj o bezpieczeństwo routera (ustal silne hasło do sieci WI-FI, zmień nazwę sieci WI-Fi zmień hasło do panelu administratora, ustaw poziom zabezpieczeń połączenia z siecią Wi-FI np. WPA2 i wyższe, aktualizuj oprogramowanie routera, wyłącz funkcję WPS, aktywuj funkcję Gościnna Sieć Wi-Fi „Guest Network”.
25. Szyfruj dyski twarde komputera, przenośne.

III. Zrozumienie zagrożeń cyberbezpieczeństwa i stosowanie sposobów zabezpieczania się przed zagrożeniami to wiedza niezbędna każdemu użytkownikowi komputera, smartphona czy też usług internetowych. Wszelkie porady bezpieczeństwa dla użytkowników tych urządzeń dostępne są na:

1. Witrynie internetowej CSIRT NASK – Zespołu Reagowania na Incydenty Bezpieczeństwa Komputerowego działającego na poziomie krajowym pod adresem: https://www.cert.pl
2. Witrynie internetowej Ministerstwa Cyfryzacji pod adresem: https://www.gov.pl/web/cyfryzacja/cyberbezpieczenstwo
3. NASK - państwowy instytut badawczy nadzorowanym przez Kancelarię Prezesa Rady Ministrów – https://www.nask.pl/

IV. Zgłaszanie incydentów bezpieczeństwa:  https://incydent.cert.pl/   

1. Co to jest incydent? Incydent to każde zdarzenie, które ma lub może mieć niekorzystny wpływ na cyberbezpieczeństwo. Nie wszystkie incydenty niosą za sobą takie samo zagrożenie. Jak definiujemy te najgroźniejsze?

1) Incydent krytyczny – to incydent skutkujący znaczną szkodą dla bezpieczeństwa lub porządku publicznego, interesów międzynarodowych, interesów gospodarczych, działania instytucji publicznych, praw i wolności obywatelskich lub życia i zdrowia ludzi. Incydenty jako krytyczne klasyfikują właściwe CSIRT (MON, NASK lub GOV).

2) Incydent poważny – to incydent, który powoduje lub może spowodować poważne obniżenie jakości lub przerwanie ciągłości świadczenia usługi kluczowej. (Usługa kluczowa – to usługa, która ma kluczowe znaczenie dla utrzymania krytycznej działalności społecznej lub gospodarczej – wykaz tych usług umieszcza się w wykazie usług kluczowych. Podmioty świadczące te usługi nazywamy operatorami usług kluczowych.).

3) Incydent istotny - to incydent, który ma istotny wpływ na świadczenie usługi cyfrowej.

4) Incydent w podmiocie publicznym - to incydent, który powoduje lub może spowodować obniżenie jakości lub przerwanie realizacji zadania publicznego realizowanego przez podmiot publiczny.

5) Incydenty klasyfikujemy zgodnie z następującym wykazem:

   a) złośliwe oprogramowanie,

   b) przełamywanie zabezpieczeń,

   c) niepożądane treści,

   d) gromadzenie informacji,

   e) dostępność zasobów,

   f) bezpieczeństwo informacji,

   g) naruszenie przepisów prawa

   h) inne.

2. Zgłoszenie podatności. Jak zgłosić incydent?

   1) W zależności gdzie wystąpił incydent i jeśli incydent wystąpił:

     a) w systemie Urzędu Miasta i Gminy Bardo,

     b) w systemie jednostki podległej - gminnej,

     c) w systemie nadzorowanym przez UMiG Bardo,

zgłaszać incydent można poprzez przesłanie opisu incydentu emailem na adres iod@bardo.pl wpisując w temacie wiadomości „Zgłoszenie incydentu”. Jeśli incydent wystąpił w innym systemie niż opisane powyżej to incydent należy zgłaszać do jednego z poniższych podmiotów, których incydent dotyczy lub w przypadku incydentu w systemach jednostek sektora finansów publicznych lub osób fizycznych do CSIRT NASK za pośrednictwem serwisu - https://incydent.cert.pl

V. Na osobę odpowiedzialną za utrzymywanie kontaktów z podmiotami Krajowego Systemu Cyberbezpieczeństwa w zakresie zadań publicznych zależnych od systemów informacyjnych, wyznaczony został Pan Tomasz Więckowski dane kontaktowe z koordynatorem ds. cyberbezpieczeństwa - poczta e‑mail: iod@bardo.pl tel.: (+48) 693-337-054.

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 5 lipca 2018 r. o krajowym cyberbezpieczeństwa (Dz. U. z 2018 r. poz. 1560 ze zm.).